Waarnemingen 2025

Zomerse verrassingen

Vroege soorten

We hebben een mooie periode gekend waarin schimmels rijkelijk floreerden. Het zal eenieder die de ons omringende mycoflora - om velerlei redenen - waarderen niet zijn ontgaan. Die periode duurde van pakweg eind juli tot medio augustus De rij van waarnemers die hierop reageerden wordt geopend door Henk van den Brink (IVN-voorzitter afd. Roden-Norg), die al vanaf vrijwel het begin bij onze groep is betrokken. Recent is hij van Noordwolde (boven Groningen) verhuisd naar Roden:

"Ik heb de laatste dagen af en toe klein rondje in Roden gelopen vanuit huis. Er valt best wat aan paddenstoelen te vinden momenteel, na de malse regenbuitjes die er de laatste tijd gevallen zijn. Veel (parel)amanieten (Amanita rubescens) natuurlijk, en veel russula's waarvan ik de meeste niet (meer) in het veld durf te benoemen. In een perkje met eiken aan de rand van de parkeerplaats van Albert Heijn stonden mooie reuzenchampignons (Agaricus augustus); ik meende dat ik daar een foto van had gemaakt, maar helaas. Verder viel mij op dat op veel plekken rode boleten (Xerocomellus rubellus) stonden; ik krijg langzamerhand het beeld dat dat een echte zomersoort is. Daarvan wél plaatjes, eventueel te gebruiken mocht je nog iets met nieuws op de site van de werkgroep willen. Eén plek was wel apart: tussen de stenen van de Brink en die van de muur van theater Winsinghehof... Verder o.a. veel Bleke franjehoed (Psathyrella candolleana), en een Izabelkleurig breeksteeltje (Conocybe albipes) in een van de vele brede grasstroken die Roden rijk is".

Schiere soorten

Hugo verraste ons weer eens op een serie kiekjes uit eigen kleiige omgeving, die we deze keer laten liggen. Maar er was meer:

"Op 19 juni op Schiermonnikoog vond ik bij toeval toch nog de Duinfranjehoed (Psathyrella ammophila (KW)) tussen het helmgras.
Later deze maand op 28 juni bij borg Ewsum, tijdens het zeisen van een hooilandje, trof ik een wasplaat aan. Ik kom niet verder dan Slijmwasplaat (Hygrocybe laeta (KW)) of Kabouterwasplaat.(H. insipida (KW))".

Vanwege de aanhechting van de plaatjes denken wij eerder aan de Slijmwasplaat dan aan de Kabouterwasplaat.

 

Boekweitenveentje

Met een overvloed aan paddenstoelen loonde het voor Hans Post de moeite een bezoek te brengen aan dit vermaarde gebied. Hij was er op 6 augustus en was onder de indruk van wat hij daar zag: veel russula's en boleten en vooral ook groene knolamanieten (Amanita phalloides) in alle stadia: hierboven een jonkie en een oudje. Verder trof hij er drie soorten stekelzwammen (waaronder de Wollige- (Phellodon confluens (KW)) en een trits aan andere paddenstoelen. Hans repte over een vroeg herfstbeeld en dat begin augustus! Een dag later trok hij er weer op uit en meldde:

"Ik bracht een bezoekje op 7 augustus aan het Waterloopbos in de Flevopolder. Dit Rijksmonument staat met name bekend om de rijkdom aan paddenstoelen en libellen. Erg de moeite waard bij de juiste omstandigheden. Uiteraard heb ik ook de nodige proefopstellingen van waterwerken uit vroeger tijden bekeken. Met name de overwoekerde locaties vind ik super. Op zich is het dan zonde dat er de komende jaren gedeeltelijk herstel gepleegd wordt. Ik zocht en vond meerdere soorten stekelzwammen en nog wat meer fraais. Enkele foto’s hierbij. Links een piepjonge, gutterende Dennenvoetzwam (Phaeolus schweinitzii) en rechts een stukje oud industrieel erfgoed".

Project G.G.

Over het 'gigagrote' project van Geertje Geertsma haar volgende mededeling:

"Mijn project is goedgekeurd voor een crowdfundingsactie van 'Voor de Kunst' en er is een uitgever die het uit wil geven. Ik ben bezig met fondsaanvragen. Volgend jaar bestaat het Stadspark 100 jaar; dat lijkt me een mooi moment om met 100 paddenstoelen en slijmzwammen te komen. Ik denk dat volgend jaar mei gaat lukken".

 

Stekelzwammen te over

Het is bekend dat stekelzwammen tamelijk vroeg in het jaar kunnen verschijnen. Ze werden dan ook door bijna alle respondenten genoemd. Ook door Henny Klein die altijd trouw bij de inventarisaties aanwezig was, maar vanwege fysiek ongemak er tot haar (en onze) grote spijt helaas niet meer aan kan meedoen. Zij meldt nog het volgende:

"Genieten doe ik nog steeds, zeker vanuit ons vakantiehuisje bij Westerbork: prachtige bossen. En ik blijf om me heen kijken.

Onlangs waren nog een aantal groepen Gezoneerde stekelzwammen (Hydnellum concrescens (KW)) te zien langs de Laarweg, ten zuidoosten van het Elperstroomgebied, zoals deze groep. Had ik nooit eerder gezien. 

Allen een mooi seizoen gewenst"!

Met honderden

Het Vroeg eekhoorntjesbrood (Boletus reticulatus) is één van die soorten die je al vroeg in het seizoen, vaak vrij talrijk - en nu helemaal -  aan kunt treffen in de beboomde groenstroken van Roden. Tegenover het evenemententerrein in Roden staat een rij eiken waar ik enkele lieden zag rondstruinen en dat was met reden. Toen ik er enkele dagen later ging kijken bleek dat het Vroeg eekhoorntjesbrood er massaal stond en het waren er wel een paar honderd. Helaas waren ze toen al te ver heen, maar de mensen die daar eerder waren hadden er flink geoogst. Elders is het in de gemeente ook een zeer algemene soort en bij elkaar heb je het dan over duizenden exemplaren. Op de foto zie je ze staan aan de Ceintuurbaan Zuid bij mij om de hoek. Dat ze hier zo talrijk voorkomen geldt ook voor de Panteramaniet (Amanita pantherina), hoewel er op de foto, gemaakt bij de Catharinakerk op de Brink in Roden, maar een enkel exemplaar staat. Een andere soort die hier (en elders) in enorme aantallen was te zien was de Scherpe kamrussula (Russula amoenolens).

Oude bekende

Het zal ongeveer al pakweg 20 jaar geleden zijn dat we met een excursie in het Natuurschoonbos de Penseelfranjezwam (Thelephora penicillata) tegenkwamen. Op 8 augustus was ik daar met Henk van den Brink - hij neemt daar de meetpunten (weer) van me over - voor een serieuze inventarisatie. Wat leuk is het dan dat je, op waarschijnlijk dezelfde plek, hem weer terugziet. Niet zo gek natuurlijk, want het is een mycorrhizasoort. Wel ga je dan lichtjes aan jezelf twijfelen en vraag je je af hoe vaak je hem over het hoofd hebt gezien. 

Leuke beestjes

Met de opwarming van de aarde is het niet denkbeeldig dat we steeds meer zuidelijke soorten (van allerlei organismen) hier in Nederland krijgen te zien. De Egyptische (trek)sprinkhaan (Anacridium aegyptium) is zo'n soort die hier al wordt waargenomen en zelfs al in Denemarken. Het kan ook zijn dat dit niet op eigen kracht is gebeurd, maar dat ze zijn meegelift bij de invoer van landbouwproducten uit zuidelijke streken. Hij wordt tot de treksprinkhanen gerekend, maar is een onschadelijke, solitaire sprinkhaan, in tegenstelling tot de Woestijntreksprinkhaan (Schistocerca gregaria) die in enorme zwermen complete oogsten kunnen vernietigen. Ze vreten namelijk dagelijks hun eigen gewicht aan gewassen en zijn daarnaast zeer mobiel. De foto heb ik trouwens tijdens mijn vakantie in Noord Spanje  gemaakt

Op 23 juli jl. las ik een stukje in Nature Today over de Stekelsluipvlieg (Tachina grossa), een parasiet die eitjes legt in de rupsen van nachtvlinders zoals de Hageheld (Lasiocarpa quercus) en de Veelvraat (Macrothylacia rubi), vlinders die je vooral aantreft op (struik)heidevelden. Dat zijn soorten die ik genoeg heb gezien, bijvoorbeeld op de Noordsche Veld. Die Stekelsluipvlieg echter had ik bij mijn weten nog nooit eerder gezien, en met een grootte van 2 cm valt die echt wel op en zeldzaam zijn ze niet. Dan is het heel mooi dat ik een paar dagen na het lezen van het artikeltje er nota bene één trof in onze tuin waar hij zich tegoed deed aan de nectar van de Wilde venkel (Foeniculum vulgare), waarbij ik zelfs eerst even dacht: "Wat is dat voor een rare hommel", maar dichterbij herkende van het artikel in Nature Today.